Omgekeerde vlag, de betekenis

De omgekeerde vlag, het lijkt een nieuw fenomeen. Waar komt het vandaan en waarom wordt het gebruikt? In Nederland prijkt het rood – wit - blauw in vlaggenmasten en aan gevels. Het land en de inwoners zijn trots op de driekleur en tonen de vlag bijvoorbeeld bij feestelijke gebeurtenissen rondom het koningshuis, zoals Koningsdag of een verjaardag van een lid van de familie Van Oranje. Ook in het geval van een feestelijkheid in eigen kringen wordt de Nederlandse vlag gehesen. Denk hierbij aan een student die is geslaagd. De boekentas wordt er dan vaak bij gehangen. 

De Nederlandse vlag is het symbool van het land en wordt ook bij sportevenementen in de internationale sfeer veelvuldig getoond. Denk hierbij aan internationale sportwedstrijden, maar ook bij internationale bijeenkomsten en congressen worden vaak de vlaggen van de participanten getoond. Ook bij een overlijden wordt de vlag getoond, maar dan half stok.

Het omdraaien van de vlag is niet iets nieuws. Het is namelijk een boodschap die stamt uit de tijd dat de scheepvaart hoogtij vierde. Op zee was dit een manier om een belangrijk signaal te geven. Door de vlag om te keren werd namelijk aan andere schepen en personen aan land gemeld dat het schip in nood was. Dat kan een natuurlijke reden hebben gehad, zoals een storm, maar het werd ook ingezet als er piraten het schip hadden geënterd.

Nederland kent zo nu en dan roerige tijden. Denk hierbij aan de financiële crisis die periodiek de kop opsteekt of een unieke gebeurtenis zoals de snelle opkomst van Covid-19, het coronavirus, waarmee de Nederlandse bevolking van 2019 tot 2021 te kampen had. Ook het stikstofbeleid in 2022 in zo’n voorbeeld. Ook zijn er regelmatig kleinere groepen die demonstreren om uiteenlopende redenen. Het valt onder de vrijheid van meningsuiting en dat is een groot goed in ons kleine kikkerlandje.

Een nieuwe trend lijkt dat mensen de Nederlandse vlag meenemen om de demonstratie kracht bij te zetten. Om te tonen dat ze het niet eens zijn met de situatie waarin zij verkeren of hun onmin uiten richting de Nederlandse overheid of politiek is tegenwoordig een reden om de vlag om te keren. Dit was ook duidelijk te zien tijdens de demonstraties die Nederlandse boeren organiseerden in 2022 als reactie op de Nederlandse politiek en de keuzes die zij maakten op het gebied van stikstof.

Leven en laten leven, dat is de filosofie van de gemiddelde Nederlander. Dat blijkt uit het algehele begrip dat inwoners hebben, wanneer wordt gedemonstreerd. Er zijn regelmatig klachten over de acties die worden gevoerd, maar toch is er een tendens van begrip. Over het omkeren van de Nederlandse vlag is meer discussie. Het zorgt op zijn minst voor gefronste wenkbrauwen bij velen. De noodzaak wordt niet ingezien. 

Ook wordt door velen nut en noodzaak ter discussie gesteld. Sterker nog, Nederland is een tolerant land en de overheid zal niet snel ingrijpen op dit vlak. In landen die conservatiever zijn ingericht is dat anders. Er zijn veel landen waar het not done is om de nationale vlag om te draaien als blijk van onvrede. Het kan zelfs leiden tot straffen.  

Een omgekeerde vlag inzetten? Het is niet verboden, maar of het nodig is om het doel te bereiken, dat valt te betwisten. Feit is dat het een signaal, dan wel symbool, is van onvrede.